Maskowanie objawów spowodowanych nikotyną jako wyzwanie:

Palenie jest głównym czynnikiem ryzyka parodontozy.

Palenie tytoniu powoduje około 40 milionów zachorowań na parodontozę na świecie, tym samym stanowi główny czynnik ryzyka rozwoju choroby endemicznej – parodontozy. W odpowiednim wieloośrodkowym badaniu skupionym wokół Schwendicke obejmującym 186 krajów, uniwersyteckie grupy robocze zajmujące się wpływem czynnika „palenia” mogły ponownie potwierdzić i dowieść, że parodontoza po 50-tym roku życia jest najczęstszą przyczyną utraty zębów^[1].
Przez nikotynę i dym tytoniowy również inne tkanki oraz procesy fizjologiczne w jamie ustnej są narażone na wysokie ryzyko. Na przykład w licznych małych gruczołach ślinowych zaburzone jest wytwarzanie śliny, co może prowadzić do suchości w ustach. Wraz z oddziaływaniem na kubki smakowe zmieniona zostaje sensoryka smaku.

Nikotyna jest składnikiem, który odpowiada głównie za „przyjemne odczucie” oraz działanie uzależniające. Podobnie jak zwykłe papierosy, również płyny „odparowane” w e-papierosach zawierają przeważnie nikotynę, której działanie jest takie jak w przypadku tradycyjnych papierosów tytoniowych.

Maskowanie objawu “krwawienia”

W przypadku używania nikotyny przez dłuższy okres czasu dochodzi nieuchronnie do zwężenia naczyń, co utrudnia odpowiednią reakcję immunologiczną i regeneracyjną tkanki.

Działanie nikotyny podczas palenia tytoniu maskuje główny objaw parodontozy, a mianowicie krwawienie podczas usuwania kamienia lub podczas czyszczenia zębów. Utrudnia to pacjentowi stwierdzenie możliwej choroby.

Procesowi temu sprzyja fakt, iż parodontoza atakuje często w sposób bezbolesny. Jeżeli więc pacjent zauważy rozchwianie się danego zęba, wówczas rokowanie może już być złe. W konsekwencji terapia parodontozy przy jednoczesnym paleniu tytoniu będzie utrudniona, ponieważ spowodowane nikotyną zwężenie naczyń utrudnia leczenie przyzębia.

Dalsze możliwe wykwity nadżerkowe w jamie ustnej związane z paleniem tytoniu:

• nikotynowe zapalenie jamy ustnej
• rogowacenie wywołane stosowaniem bezdymnego tytoniu (wywołane przez „Snooze”, a więc przez żucie tytoniu)
• włochaty język
• leukoplakia
• nowotwór płaskonabłonkowy
• czerniak śluzówki

Szczególnie ważne jest wczesne rozpoznanie w gabinecie stomatologa!

Szczególnym zadaniem stomatologa jest wczesne rozpoznanie raka jamy ustnej na etapie przedinwazyjnym. W ramach odpowiednio przeprowadzanego co pół roku badania, stomatolog ma możliwość rozpoznania niewielkich wykwitów nadżerkowych, bądź raka przedinwazyjnego oraz podjęcia samodzielnej interwencji lub skierowania pacjenta do specjalisty.
W przypadku wczesnego rozpoznania raka na etapie przedinwazyjnym daje ono szansę wyleczenia, a w konsekwencji całkowitego wyzdrowienia pacjenta^[2].
Diagnoza i terapia parodontozy są słusznie uważane za najważniejsze zadanie stomatologa.

Podejście doradcze dla zainteresowanej grupy pacjentów

1. Zmiana przyzwyczajeń Waszych pacjentów w zakresie higieny jamy ustnej.
Pierwszą informację i pierwsze uświadomienie możliwego problemu można uzyskać za pomocą testów dostępnych online, takich jak np. Test Ryzyka Parodontozy (www.aminomed.de/parodontitis-risiko-test). Test ten może być wykonany przez pacjenta w ciągu około dziesięciu minut, a jego wynik może wskazać na możliwą chorobę dziąseł. Wynik powinien zmotywować pacjenta do uzyskania u stomatologa wyjaśnienia statusu i ewentualnie do poddania się terapii. Regularne monitorowanie stosownych wskaźników parodontozy pomaga w dalszym motywowaniu pacjenta. Poprawione wskaźniki kamienia nazębnego i ukrwienia pokazują pacjentowi, że jest on na właściwej drodze. Przy najbardziej wymagającym zakresie terapii oraz po zmianie nawyków związanych z higieną jamy ustnej poprawione wartości pokazują, że nakłonienie pacjenta do lepszej higieny jamy ustnej się opłaca.

2. Budowanie świadomości wśród pacjentów.
Próchnica i parodontoza uznane są za choroby powszechne. Próchnica w szerokich rzeszach społeczeństwa jest znana i wiadomo jak można jej uniknąć. Przeciwnie jest w przypadku parodontozy, która jest zapalną chorobą endemiczną. Dla osoby zainteresowanej samodzielna diagnoza lub monitoring parodontozy, jak np. w przypadku nadciśnienia tętniczego, jest właściwie niemożliwa. Pewną diagnozę może tu postawić jedynie leczący stomatolog. Jak ważne jest wczesne rozpoznanie przez stomatologa pokazuje piąte Niemieckie Studium Zdrowia Jamy Ustnej przeprowadzone w roku 2016. Stwierdzono w nim, że 52 procent ludności w wieku powyżej 35 lat dotkniętych jest parodontozą^[3].
Krwawienie dziąseł jest objawem stanu zapalnego dziąseł. Problem krwawiących dziąseł należy omówić ze swoim stomatologiem i leczyć. Przede wszystkim u pacjentów palących podczas usuwania kamienia nazębnego bądź „krwawienia dziąseł podczas czyszczenia zębów” zmniejszone ukrwienie tkanki dziąseł może utrudniać diagnozę krwawienia. Utrwalenie tych ważnych aspektów dotyczących palenia tytoniu w świadomości ogółu społeczeństwa pozostaje wyzwaniem dla stomatologów.

Perspektywa dla Waszych pacjentów

Rzucenie palenia zawsze prowadzi do poprawy zdrowia jamy ustnej. Zatem rezygnacja z wyrobów tytoniowych i liquidów wskazana jest w każdym przypadku. Osoby palące są szczególnie narażone na parodontozę. Gorsze wartości ukrwienia powodują ukryty przebieg choroby i utrudniają wyleczenie. W związku z tym, świadome rzucenie palenia oraz higiena jamy ustnej z użyciem dobrej szczoteczki do zębów, delikatnej pasty do pielęgnacji zębów i dziąseł, znacznie poprawi rokowania dotyczące parodontozy. Delikatne i dokładne czyszczenie zębów pastą opracowaną specjalnie do pielęgnacji dziąseł gwarantuje posiadanie zdrowych i wolnych od stanów zapalnych dziąseł i jamy ustnej. Przede wszystkim u palących pacjentów wskazana jest szczególnie dokładna pielęgnacja. Łagodne pasty do zębów, które przy niskiej wartości ścieralności (RDA) wykazują bardzo dobre właściwości czyszczące (Pellicle Cleaning Ratio, PCR) są godne polecenia.

Wszyscy pacjenci, którzy nie zdecydują się na całkowite rzucenie palenia powinni co najmniej dwa razy w roku odwiedzać stomatologa.


do strony głównej www.aminomed.pl


Źródła:
[1] Schwendicke F, Dörfer CE, Meier T. Globalne obciążenie chorobami przyzębia przypisywane paleniu tytoniu w 186 krajach w roku 2015. J Clin Periodontol. 2017.
[2] Taybos G. Zmiany w jamie ustnej związane z używaniem tytoniu. Am J Med Sci. 2003;326(4):179-182.
[3] DMS V: Piąte Niemieckie Studium Zdrowia Jamy Ustnej, Jordan A. R., Micheelis W., 2016.
[4] dermatest Research Institute for reliable Results, Dr. med. G. Schlippe, Dr. med. W. Voss, „Kliniczne studium użytkowe pod kontrolą dermatologiczną i stomatologiczną“, Münster, 19.01.2021
[5] Wartość RDA mierzona według metody pomiarowej „Model zurychski“ (2020).